Commerzbank Gelişmekte olan Piyasalar Kıdemli Ekonomisti Tatha Ghose, Bloomberg HT’den Ceren Dilekçi Köseoğlu’nun sorularını yanıtladı.
Türkiye’ye son devirde girişlerin çok güçlü olduğunu kaydeden Ghose, yılsonunda Dolar/TL kurunda 35 düzeyindeki beklentilerini koruduklarını belirtti.
Piyasada yılsonu enflasyon beklentilerinin yüzde 40-50 bandında olduğunu hatırlatan Ghose, kelamlarını soyle sürdürdü: “Enflasyonun yaklaşık yüzde 40 ila 50 ortasına inmesine yardımcı olacak güçlü bir baz tesiri var. Aylık fiyat değişim oranlarının da yavaşlaması beklenen zira global olarak enflasyon baskısının ortadan kalktığını görebiliyoruz. Para siyaseti için gerçek enflasyon oranının yüzde 40 mı yoksa yüzde 50’ye mi yakın olduğu konusu çok değerli bir test olacak. Farklı ölçümler kullanabiliriz örneğin İstanbul hayat maliyeti endeksi bize farklı yanıtlar verebilir ve yüzde 50’lik siyaset faizi oranı, düşük beklentiler açısından kâfi olabilir lakin altta yatan enflasyon daha yüksekse o kadar kâfi değildir. Gerçek hayatta, para siyaseti lakin faiz oranınız gerçek enflasyon oranına nazaran yüksekse işe yarayacaktır. Münasebetiyle bu, karşılığını bilmediğimiz fakat bu yılın sonlarına yanlışsız öğrenmeyi beklediğimiz çok değerli bir test.”
”Ekonomi çok daha fazla soğuyana kadar enflasyon probleminin çözüleceğini sanmıyorum”
Çoğu analistin hem bu yıl, hem de gelecek yıl için yüzde 4’ten daha az bir büyüme öngördüğünü kaydeden Ghose’a nazaran, bu oran hem kendi iddialarının, hem de trend büyümenin biraz altında kalıyor. Ghose’a nazaran, Türkiye’de enflasyon meselesinin ne kadar esaslı olduğu, enflasyon beklentilerinin ne kadar yerleşik olduğu göz önüne alındığında, bu kadar yavaşlamanın uzun vadeli enflasyon meselesini çözeceğine inanmak güç.
Commerzbank Kıdemli Ekonomisti kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Bizim varsayımımız, para siyasetinin gecikme tesirlerinin işe yaraması ve enflasyon oranının düşmesi için yalnızca bir yıl değil, biraz daha uzun bir müddet boyunca sıfıra yakin büyüme gerekiyor. Zira enflasyon hedeflemesi sürecinden, diyelim ki %20’lik bir enflasyon oranına ulaştığınızda çıkarsanız, geldiğimiz nokta göz önüne alındığında %20 o vakit çok âlâ bir muvaffakiyet üzere görünecektir. Lakin ne yazık ki, para siyaseti ve enflasyon hedeflemesinin gerçekliği, gerçek düzeltmeye ulaşmadan evvel rastgele bir vakitte durursanız, işlerin oradan tekrar hızlanması riskidir. Hasebiyle evet, iktisat şimdiye kadar olduğundan çok daha fazla soğuyana kadar enflasyon sorunun çözülebileceğini düşünmüyorum.”
TCMB’den birinci çeyrekte 250 baz puan indirim beklentisi
Maliye siyasetinin para siyasetine yardımcı olduğu konusunda kuşkuları olduğunu bildiren Ghose, taban fiyat, emekli maaşları artışları üzere ıslahatları yaparken hükümetin mutlak harcamalarını kısması gerektiğini soyledi.
Erken faiz indirimi riski görmediğini kaydeden Ghose, hususa ait su açıklamaları yaptı: “Merkez Bankası idaresinin medyaya neden erken faiz indiriminin tavsiye edilmediğini tartışmak zorunda kalması bile bence tuhaf zira Türkiye’de enflasyon hedeflemesinin tarihine ve şu anda bunu elde etmek için ele geçen altın fırsata bakın. Altta yatan enflasyon oranı üzere pek çok bilinmeyen var. Şayet gerçek enflasyon oranı yüksekse, para siyaseti duruşu enflasyonu kademeli olarak aşağı çekmeye devam edecek kadar sıkı hale gelene kadar yüzde 50 baz oranı çok daha uzun müddet müdafaamız gerekecektir. Hasebiyle şimdi bunları görmedik ve açıkçası yatırımcılardan ya da öbür siyaset yapıcılardan merkez bankasının faizleri düşürmeye başlayıp başlamaması gerektiği konusunda bir soru gelmemeli.
2025 birinci çeyrek sonuna kadar yaklaşık 250 baz puan indirim bekliyorum ancak umarım bunu bile yapmazlar. Enflasyon oranı ikna edici bir biçimde düşmeye devam ettikçe, gerçek faiz oranını yalnızca buna paralel olarak düşürerek bunu yansıtmalıdırlar. Bu çeşit bir gecikme, Türkiye’nin enflasyon amacını ıskalama geçmişi ve enflasyon beklentilerinin ne kadar değişken olduğu nedeniyle, faizleri düşürürken eğrinin önünde olmaya çalışmamaları ve eğrinin biraz gerisinde olmaları güzel olurdu. Bu, milletlerarası yatırımcılara çok fazla inanç aşılayacaktır.”