Emre ERGÜL

Hamas’ın Siyasi Ofis Şe­fi İsmail Haniye’nin, İran’ın başşehri Tah­ran’da kaldığı konuta isabet eden füzeyle öldürülmesinin üzerin­den iki gün geçti. Haniye için dün İran’da cenaze merasimi düzenlenir­ken; dünya üç mevzuya odaklan­dı…

1) Gazze Savaşı, Ortadoğu’da çok ölçekli bir savaşa döner mi?

2) İran, başşehrinde düzenlenen ha­va saldırısına nasıl müdahale ede­medi?

3) İran’ın İsrail’e karşılığı na­sıl olacak?

Cenazeyle başlayalım… Haniye için dün Tahran’da bir merasim dü­zenlendi. Haniye’nin cenaze na­mazını İran’ın dini lideri Ayetul­lah Ali Hamaney kıldırdı. Naaş daha sonra, Haneyi’nin 2018 yı­lından bu yana sürgünde yaşadı­ğı Katar’a götürüldü. Bir merasim de başşehir Doha’da düzenlendi.

Filistin davasının değerli isim­lerinden Haniye’nin İran’ın baş­kentinde, üstelik İhtilal Muha­fızları’nın koruduğu bir konutta öldürülmesi, İran’ın güvenlik za­afiyetini ortaya koydu. Mevzuyu manşetine taşıyan önemli Ameri­kan gazetesi The New York Times, “Saldırı, İran hükümeti için küçük düşürücü bir güvenlik başarısızlı­ğıdır” yorumunu yaptı.

İran tarafındaki sessizliği de tanınmış siyasetçi Ali Ekber Beh­maneş ile bir STK lideri olan Ali Vaez bozdu. İran Cumhurbaşka­nı Mesud Pezeşkiyan’ın kampan­yasının lideri olan Behmaneş, ga­zeteye verdiği demeçte aşağılan­dıklarına dikkat çekti: “Bu atak, İran’ın bölgedeki statüsüne atı­lan büyük bir tokat oldu. Ülkemi­zi küçük düşürdü, tüm güvenlik aygıtlarımızı baltaladı, istihba­ratta önemli boşluk­larımız olduğunu gösterdi.”

Uluslararası Kriz Grubu’nun İran Proje­si Başkanı Va­ez de “Saldırı, İran’ın yeni cumhurbaşkanı için misyondaki birinci gününde büyük bir krize yol açıyor” diye konuştu.

Şimdi gözler Tahran’da…Çünkü Ayetullah Hamaney, Haniye’nin vefatından ötürü kendilerini so­rumlu hissettiklerini söyleyip, in­tikam yemini etti. The New York Times’a nazaran, “İran, İsrail’e direkt füze hücumları düzenleyebilir,” “İsrail’in kuzeyinde akınlar dü­zenlemesi için Hizbullah’ı saha­ya sürebilir” ve/veya “Yemen’de­ki Husilere verdikleri takviyesi ar­tırıp, Kızıldeniz’deki akınları artırabilir.” Mümkün senaryo­larda da savaş evvel Lüb­nan’a yayılır. Akabinde Kızıldeniz’de güven­liği sağlayan Ame­rikan deniz kuv­vetleri de sa­vaşın içine çekilir…

“İran Cumhurbaşkanı’na görevindeki 10’uncu saatinde bildiri verildi”

The New York Times’a konuşan Amerikalı bir yetkili, İsrail’in Hamas lideri İsmail Haniye’yi öldürmek için bilhassa İran’I seçtiğine dikkat çekti. İşte yetkilinin sıraladığı iki neden:

1-Haniye, Katar’da yaşıyordu. Lakin İsrail, Katar’la ilişkile­rinden ötürü suikastı hiçbir vakit bu ülkede düşün­medi. Haniye, öbür Hamas başkanlarının tersine öteki ülkelere ziyaretlerde bulunuyordu. İsrail, onca fırsat varken, İran’ı zora sokmak için 80 ülke­den temsicilerin katıldığı cumhurbaşkan­kanlığı yemin merasimi seçti.

2-Bir ileti da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a verildi. Daha cumhurbaşkanlığının 10’un­cu saatinde Pezeşkiyan’a ‘İstediğimize istediğimiz yerde ulaşırız’ iletisi verildi. Pezeşkiyan, misyonunun birinci gü­nünü güvenlik toplantıla­rıyla ge­çirdi.

Newsweek: Suikast Harris için makûs haber

Dünyaca ünlü Newsweek dergisi, İsmail Haniye sui­kastının Demokratlar’ın lider adayı Kamala Har­ris üzerindeki tesirini kaleme aldı. Dergiye nazaran, Harris bugüne kadar İsrail’e dayanak vermekle Filistinlilere sempati duymak ortasında ince bir siyaset yapıyordu. “Son 9 ayda Gaz­ze’de yaşananlar yıkıcı; meyyit çocukların ve güvenlik için kaçan, bazen ikinci, üçüncü yahut dördüncü kere yerle­rinden edilen çaresiz, aç insan­ların görüntüleri… Acılara sessiz kalmayacağım” diyen Harris’in suikast sonrası ABD’deki İsrail destekçile­rinden baskı göreceği dü­şünülü­yor.