Federal Soruşturma Ofisi’nin (FBI) İnternet Hataları Şikayet Merkezi’nden gelen yeni bir rapora nazaran, yatırımcılar 2023’te kripto parayla ilgili mali cürümlerden rekor düzeyde 5,6 milyar dolar kaybetti; bu sayı 2022’ye nazaran %45 arttı.
Pazartesi günü yayınlanan rapora nazaran, yatırım dolandırıcılığı 2023’te kripto ile ilgili dolandırıcılığın en yaygın ve değerli tipiydi. Ajansın geçen yıl aldığı 69.000’den fazla kripto ile ilgili hata raporunun neredeyse yarısı yatırım dolandırıcılığı raporlarıydı ve yatırım dolandırıcıları tam 4 milyar dolar çaldı. Kripto kabahatleri FBI’ın aldığı şikayetlerin sırf yaklaşık %10’unu oluştururken, 5,6 milyar dolarlık sayı şikayetçilerin toplam kaybının yaklaşık yarısıydı.
Yatırım dolandırıcılığı planları ekseriyetle kurbanlarına en az riskle büyük getiriler elde etme fırsatı vaat eder ve son yıllarda artış göstermiştir. Geçtiğimiz yıl, kripto ile ilgili en bariz yatırım dolandırıcılığı tipi FBI’ın “güvenle etkinleştirilen” planlar olarak tanımladığı şeydi. Bazen “domuz kesimi” olarak da isimlendirilen bu yatırım dolandırıcılığı tipi, dolandırıcıların kurbanlarıyla ekseriyetle iletileşme uygulamaları üzerinden münasebet kurmaları ve akabinde onları çekemeyecekleri geçersiz kripto para platformlarına büyük ölçüde para yatırmaya teşvik etmeleri ile uzun vakit dilimleri boyunca gerçekleşir.
FBI raporuna nazaran, bu domuz bölümü yahut yatırım dolandırıcılıklarının kurbanlarının birden fazla “bu düzmece yatırımlardan kaynaklanan kayıpları karşılamak için büyük ölçüde borç biriktirmiş.” 30-49 yaş aralığındaki kurbanlar yatırım dolandırıcılıklarıyla ilgili en fazla şikayeti bildirirken, 60 yaş üstü kurbanlar en fazla kaybı bildirdi – yalnızca geçen yıl 1,24 milyar doların üzerinde.
IC3, ABD vatandaşları ve yabancılardan gelen şikayetleri dikkate alsa da, geçen yıl kripto paralarla ilgili dolandırıcılık raporlarının %83’ü Amerikalı yatırımcılardan geldi. Kaliforniya sakinleri hem şikayet sayısı (9.522) hem de kayıp ölçüsü (1,2 milyar $) açısından birinci sırada yer aldı.
İnsan ticareti irtibatı
ProPublica’nın 2022’de yaptığı ve daha sonra Birleşmiş Milletler ve öbürleri tarafından da tekrarlanan bir araştırma, birçok kripto yatırım dolandırıcısının Güneydoğu Asya’daki kelamda domuz kesme çeteleri tarafından tutulan ve dolandırıcılık operasyonları yürütmeye zorlanan insan ticareti mağdurları olduğunu tespit etti.
FBI’ın raporunda, yurtdışına seyahat eden ABD vatandaşlarına “yurtdışındaki dolandırıcılık tesislerinde işgücü ticaretiyle ilişkili düzmece iş ilanları riski” konusunda ihtarda bulunuluyor.
Raporda, “Bu bileşikler çalışanları iradeleri dışında tutuyor ve emekçileri dolandırıcılık operasyonlarına katılmaya zorlamak için gözdağı veriyor. Hatalılar, öncelikli olarak Asya’daki insanları hedeflemek için toplumsal medyada ve çevrimiçi istihdam sitelerinde düzmece iş ilanları yayınlıyor” denildi.
“Çalışanlara sıklıkla seyahat ve öbür masrafları ödemeleri gerektiği söylenir, bu da çalışanın başlangıçta borçlu olduğu manasına gelir. Daha sonra borcunu öderken birebir vakitte oda ve yemek masraflarını da ödemeye çalışmak zorundadırlar. Hata aktörleri, çalışanın artan borcunu ve mahallî kolluk kuvvetlerinin korkusunu onları denetim etmek için ek bir araç olarak kullanırlar. Kaçak çalışanlar bazen satılır ve bileşikler ortasında transfer edilir, bu da borçlarına daha da eklenir,” diye devam etti rapor.